Chùa Bà Thiên Hậu là ngôi chùa do người Hoa lập nên với niên đại 250 tuổi. Ngôi chùa thờ bà Thiên Hậu Lâm Mặc Nương-người chuyên cứu độ cho những ngư dân trên biển. Đến với chùa Bà Thiên Hậu, quý độc giả sẽ được chiêm ngưỡng kết cấu kiến trúc độc đáo là gồm những bó nhang nhọn xoáy được treo trên mái chùa. Bây giờ quý độc giả hãy cùng Blog Chùa Chiền Việt phân tích ngôi chùa của người Hoa này nhé.
1. Chùa Bà Thiên Hậu ở đâu?
Theo wikipidia thì có 2 ngôi chùa Bà Thiên Hậu. Một ngôi chùa tại Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương, ngôi chùa còn lại tại Chợ Lớn, thành phố Hồ Chí Minh. Cả hai ngôi chùa đều có đặc điểm chung chính là đều thờ bà Thiên Hậu người Hoa Lâm Mặc Nương.
a) Chùa Bà Thiên Hậu Bình Dương
Chùa Bà Thiên Hậu ở Bình Dương (gọi tắt là chùa Bà Bình Dương) hay miếu bà Thiên Hậu, có tên chữ là Thiên Hậu Cung; hiện tọa lạc tại số 4 đường Nguyễn Du, thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương, Việt Nam. Đây là ngôi miếu do các ban người Việt gốc Hoa tạo lập để thờ vị nữ thần là Thiên Hậu Thánh Mẫu.
b) Chùa Bà Thiên Hậu tại Chợ Lớn
Chùa bà Thiên Hậu nằm ngay tại đường Nguyễn Trãi, quận 5, được ví von là ngôi nhà tâm linh có tầm ảnh hưởng rất lớn đến đời sống văn hóa người Hoa đang sinh sống trên địa bàn thành phố. Chùa được xây dựng vào năm 1760 và đã được công nhận là Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia vào năm 1993. Sau 256 năm tồn tại, chùa bà Thiên Hậu vẫn giữ được nét kiến trúc độc đáo dù trải qua nhiều lần trùng tu, sửa chữa.
2. Lịch sử chùa Bà Thiên Hậu Sài Gòn
Chùa Bà Thiên Hậu được nhóm người Hoa gốc Tuệ Thành (tức Quảng Châu thuộc tỉnh Quảng Đông) di dân sang Việt Nam góp vốn và góp công xây dựng vào khoảng năm 1760 và được trùng tu nhiều lần. Chùa nằm trong khu trung tâm của những người Hoa đầu tiên đến tạo lập nên Chợ Lớn sau này.Sách Đại Nam nhất thống chí ghi: Cách huyện Bình Dương 12 dặm, ở phía tả và phía hữu đường quan lộ. Nơi chợ có đường thông ra tứ phía đi liên lạc như hình chữ "điền", nhà cửa phố xá liên tiếp thềm mái cùng nhau, người Hán, người Thổ ở chung lộn dài độ 3 dặm, đủ cả hàng hóa trăm thức,...đầu phía bắc đường lớn có đền Quan Công, quán Tam Hội, xây cất đối nhau phía tả và phía hữu. Phía tây đường lớn có chùa Thiên Hậu, gần phía tây có Ôn Lăng Hội Quán...
3. Kiến trúc chùa Bà Thiên Hậu
Chùa Bà Thiên Hậu có lối kiến trúc tam quan cách điệu với cửa vào ở chính giữa và hai hành lang, tạo sự thông thoáng để mọi người dễ dàng di chuyển trong những ngày đông người đến viếng. Đây là tổ hợp 4 ngôi nhà liên kết nhau tạo thành mặt bằng giống hình chữ “khẩu” hoặc chữ “quốc”. Ba dãy nhà ở giữa tạo thành tiền điện, trung điện và chính điện. Giữa các dãy nhà này có một khoảng trống gọi là thiên tỉnh (giếng trời), giúp không gian chùa thoáng đãng, đủ ánh sáng cho hậu cung và có chỗ thoát khói hương.
Ngay ở tiền điện có hai trang thờ hai bên: Phúc Đức Chánh thần (phải) và Môn Quan Vương Tả (trái) với bia đá ghi truyền thuyết về Thiên Hậu Thánh Mẫu và các bức tranh lớn vẽ cảnh Bà đang hiển linh trên sóng nước. Trung tâm của ngôi chùa là chính điện có gian chính đặt thờ tượng Thiên Hậu Thánh Mẫu. Tượng Bà được tạc từ một gỗ nguyên khối cao 1m, có từ trước khi xây chùa, vốn được thờ ở Biên Hòa và đến năm 1836 mới di chuyển về đây. Còn gian phụ nằm hai bên chính điện thờ Quan Thánh, Địa Tạng và Thần Tài.
Một nét đặc sắc của chùa Bà Thiên Hậu là các phù điêu bằng gốm được trang trí dày đặc từ trên nóc chùa, mái, hiên cho đến các bàn thờ, vách tường... Riêng nóc chùa được trang trí hoa văn hình hoa lá, hình nhân bằng gốm sứ do hai lò Bửu Nguyên và Đồng Hòa sản xuất vào năm Mậu Dần (1908), có cảnh “đả võ đài”, “bái tổ vinh quy”, môtíp “lưỡng long tranh châu”, có hình ảnh tiên đồng, tiên nữ với hàng chữ “hòa hợp nhị tiên”... Trong sân chùa có hai con lân đá được chạm từ một khối đá nguyên. Nhà sử học Vương Hồng Sển từng khen ngợi: “Chùa ngày nay như ta thấy, toàn xây bằng vật liệu bên Tàu đem qua, từ viên gạch, tấm ngói, đến những đồ gốm gắn trên mái nóc đều do thuyền buồm chở sang đây, đến cách thức phong tô cũng giữ y thể thức Tàu... Thiệt là rất khéo”.
4. Sự tích chùa Bà Thiên Hậu.
Theo học giả Vương Hồng Sển thì Thiên Hậu Thánh Mẫu (vị thần được thờ chính trong chùa) có tên là Lâm Mặc Nương, người đảo Mi Châu, thuộc Bồ Dương (Phước Kiến). Bà sinh ngày 23 tháng 3 năm Giáp Thân (1044), đời vua Tống Nhân Tông. Sau đó, tám tuổi bà biết đọc, mười một tuổi bà tu theo Đạo giáo. Mười ba tuổi, bà thọ lãnh thiên thơ: thần Võ Y xuống cho một bộ "Nguyên vị bí quyết" và bà tìm được dưới giếng lạn một xấp cổ thư khác, rồi coi theo đó mà luyện tập đắc đạo.
Một lần, cha bà tên Lâm Tích Khánh ngồi thuyền cùng hai trai (anh của bà), chở muối đến tỉnh Giang Tây để buôn, giữa đường thuyền lâm bão lớn...Lúc đó bà đang ngồi dệt vải cạnh mẹ nhưng xuất thần để đi cứu cha và hai anh. Bà dùng răng cắn được chéo áo của cha, hai tay nắm hai anh, giữa lúc đó mẹ kêu gọi bà, buộc bà phải trả lời, bà vừa hở môi trả lời thì sóng cuốn cha đi mất dạng, chỉ cứu được hai anh. Từ đó mỗi khi thuyền bè ngoài biển bị nạn người ta đều gọi vái đến bà. Năm Canh Dần (1110) nhà Tống sắc phong cho bà là "Thiên Hậu Thánh Mẫu"
Đến với chùa Bà Thiên Hậu thì quý bạn không chỉ đến để cầu may, để tìm chốn tịnh tâm mà quý bạn còn tìm hiểu về lịch sử và sự tích của chùa Bà Thiên Hậu. Với kiến trúc độc đáo cùng với nét văn hóa người Hoa. Do vậy ngôi chùa xứng đáng là ngôi chùa cổ và thu hút quý độc giả đến chiêm bái và chiêm ngưỡng những ngọn nhanh xoáy tròn nghi ngút khói hương. Ngôi chùa đã trở thành địa điểm sinh hoạt, chốn tâm linh của mọi con dân và có ý nghĩa vô cùng to lớn của người Hoa tại Sài Gòn. Cuối cùng, chúng tôi xin gửi lời chúc tới bạn sẽ có một ngày tinh thông tuệ, may mắn.
>> Tham khảo một số chùa tại Thành Phố Hồ Chí Minh:
>> Vị trí chùa Bà Thiên Hậu tại Thành Phố Hồ Chí Minh:
Điểm 4.6/5 dựa vào 87 đánh giá
EmoticonEmoticon